Aktywność fizyczna osób o wysokiej wrażliwości sensorycznej

Indywidualne różnice w reaktywności lub wrażliwości na bodźce środowiskowe zaobserwowano zarówno u ludzi, jak i u wielu gatunków zwierząt [1]. Niewątpliwie, takie zróżnicowanie behawioralne wynika ze zmienności międzyosobniczej w zakresie wrażliwości środowiskowej, zdefiniowanej jako zdolność do odbierania i przetwarzania bodźców zewnętrznych.

 

Pomimo, iż ta podstawowa zdolność jest istotna dla wszystkich ludzi, zwłaszcza biorąc pod uwagę znaczenie adaptacji organizmu do określonych warunków środowiskowych w celu pomyślnego rozwoju jednostki, to jednak niektóre osoby wydają się być znacznie bardziej wrażliwe niż inne. Coraz więcej dowodów naukowych z dziedziny psychologii i psychiatrii, wskazuje na istotne różnice międzyludzkie w reaktywności na bodźce środowiskowe, które mogą wynikać między innymi z uwarunkowanego biologicznie temperamentu (np. neurotyczność – negatywna emocjonalność), czy określonego wariantu genów (np. krótki allel polimorfizmu genu transportera serotoniny).

 

W jednej z prac wykazano, że polimorfizm regionu promotora genu dla transportera serotoniny (5-HTTLPR) jest powiązany z wysoką wrażliwością sensoryczną, wynikającą z wrodzonej właściwości układu nerwowego, bowiem zarówno cecha, jak i polimorfizm obejmują silniejsze reakcje emocjonalne, głębsze przetwarzanie informacji zmysłowych, większą świadomość subtelności środowiskowej oraz łatwą nadmierną stymulację systemu nerwowego [2].

 

Konieczność indywidualnego podejścia do danej osoby

 

Istnienie różnic międzyosobniczych sprawia, że w różnorodny sposób każdy z nas reaguje na bodźce treningowe, poszczególne składniki pokarmowe, alkohol, kofeinę, nikotynę, leki, niedobór snu, nadmierną ilość pracy, hałas, intensywny zapach, jasne światło, otoczenie, etc. Wyniki pierwszych badań w tej materii szacują, że około 15 – 20 % populacji można uznać za osoby o wysokiej wrażliwości sensorycznej, co jest ściśle powiązane z wysoką reaktywnością ośrodkowego układu nerwowego i tym samym większą głębią przetwarzania informacji oraz tendencją do łatwego przestymulowania bodźcami środowiskowymi [3].

 

Uważa się dzisiaj, iż jest to cecha temperamentu, która jest uwarunkowana w głównej mierze biologicznie i absolutnie nie jest żadnym zaburzeniem, chociaż 80 % społeczeństwa jest zdecydowanie mniej wrażliwa na bodźce. Z całą pewnością dla takich osób, kluczowe jest umiejętne radzenie sobie z zewnętrznymi czynnikami stresogennymi, bowiem długotrwałe narażenie na nadmiar stresorów w życiu codziennym może w konsekwencji prowadzić do rozwoju zaburzeń zdrowia psychicznego, np. depresji. Co ciekawe, istnieją również doniesienia, które sugerują, że dzieci o wysokiej wrażliwości sensorycznej są bardziej skłonne posiadać szczupłą sylwetkę, wąską twarz i jasnoniebieskie oczy, które są cechami wyraźnie powiązanymi z ektomorficznym typem budowy ciała [4, 5].

 

Wedle wstępnych rozważań tychże autorów przytoczonych prac, osoby wysoko wrażliwe mogą źle znosić zarówno wyczerpujące długotrwałe ćwiczenia fizyczne o wysokiej intensywności, jak i treningi siłowe z dużym ciężarem, które zazwyczaj mocno obciążają układ nerwowy, co może nadmiernie aktywować część współczulną autonomicznego systemu nerwowego i nasilać odpowiedź osi hormonalnej podwzgórze - przysadka mózgowa – nadnercza. Na domiar tego, przypuszcza się, że osoby o wysokiej wrażliwości sensorycznej w wyniku zbyt wysokich obciążeń wysiłkowych i zbyt dużej objętości treningowej mogą stosunkowo szybko zacząć skarżyć się na objawy związane z zespołem przetrenowania, dlatego mając na uwadze powyższe informacje, warto we współpracy z takimi osobami położyć szczególny nacisk na ćwiczenia o niskim i umiarkowanym stopniu intensywności, a także liczne techniki relaksacyjne, mające na celu redukcję napięcia mięśniowego i rozluźnienie ciała.

 

Przeczytaj cały artykuł z dostępnym fachowym piśmiennictwem na blogu Muscle Zone

Źródło fotografii - pixabay.com

powrót do listy

Partnerzy