Niealkoholowe stłuszczenie wątroby (NAFLD) jest obecnie jedną z najczęściej występujących przewlekłych chorób wątroby na świecie. NAFLD charakteryzuje się nadmiernym gromadzeniem się tłuszczu w komórkach wątroby u osób, które nie spożywają nadmiernych ilości alkoholu. W niealkoholowym stłuszczeniu wątroby ogromne znaczenie ma odpowiedni styl życia, w tym dieta, aktywność fizyczna, a nawet suplementacja. Sprawdźmy, jakie suplementy na stłuszczenie wątroby mogą okazać się rzeczywiście pomocne.

Jakie witaminy na stłuszczenie wątroby?

Wielu pacjentów ze świeżo zdiagnozowanym przez lekarza NAFLD zastanawia się, jakie witaminy na stłuszczenie wątroby warto przyjmować. Otóż pomocna na niealkoholowe stłuszczenie wątroby może być witamina D i witamina E. Przeprowadzone badania wykazały, że suplementacja witaminą D znacząco obniża poziom glukozy i insuliny w surowicy krwi na czczo oraz wskaźnik insulinooporności HOMA –IR, a także nieznacznie obniża poziom ALT i triglicerydów we krwi u pacjentów z niealkoholowym stłuszczeniem wątroby. Przyjmowanie witaminy D ma korzystny wpływ na kontrolę glikemii i wrażliwość tkanek na insulinę u osób z niealkoholowym stłuszczeniem wątroby, dlatego może ona stanowić uzupełnienie farmakoterapii. Odpowiedni stan zaopatrzenia organizmu w witaminę D może odgrywać rolę ochronną względem niealkoholowego stłuszczenia wątroby. U osób z wyższym poziomem witaminy D we krwi stwierdza się zmniejszone ryzyko rozwoju niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby w porównaniu z osobami, które mają niższy poziom witaminy D. Suplementację witaminą D można uznać za skuteczną strategię wspomagającą leczenie niealkoholowego stłuszczenia wątroby. W celu doboru odpowiedniej dawki i preparatu witaminy D może okazać się niezbędna konsultacja dietetyczna z wykwalifikowanym dietetykiem klinicznym.

Czy witamina E jest dobra na wątrobę?

Lekiem pierwszego rzutu u pacjentów z niealkoholowym stłuszczeniem wątroby bez stwierdzonej cukrzycy jest witamina E, która wykazuje skuteczność w dawce 800 IU na dobę. Przeprowadzone badania wykazały, że u pacjentów bez cukrzycy witamina E przyczynia się do poprawy biochemicznych i histologicznych objawów niealkoholowego stłuszczenia wątroby, lecz nie wpływa na włóknienie wątroby. Wyniki metaanalizy badań klinicznych z randomizacją dowiodły, że witamina E zmniejsza aktywność enzymów wątrobowych (ALT i AST), obniża stężenie glukozy i cholesterolu frakcji LDL (złego cholesterolu) we krwi na czczo oraz poprawia parametry histopatologiczne wątroby, a już zwłaszcza u chorych na niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby. Długotrwałe przyjmowanie witaminy E wiąże się jednak z ryzykiem rozwoju chorób sercowo-naczyniowych oraz chorób nowotworowych (szczególnie raka prostaty). Z tego powodu suplementacja witaminy E nie powinna trwać dłużej niż 12 miesięcy i jest przeznaczona głównie dla pacjentów z potwierdzonym biopsyjnie niealkoholowym stłuszczeniowym zapaleniem wątroby bez cukrzycy.

Kwasy omega-3 na wątrobę

Od wielu lat wiadomo, że duże dawki kwasów tłuszczowych omega-3 są korzystne w leczeniu hipertriglicerydemii, czyli podwyższonego stężenia triglicerydów we krwi na czczo powyżej 1,7 mmol/l. Kwasy omega-3 (EPA i DHA) wpływają na zmianę aktywności jądrowych czynników transkrypcyjnych, które są zaangażowane w regulację stanu zapalnego oraz metabolizm lipidów w wątrobie. Przeprowadzone metaanalizy badań klinicznych sugerują, że kwasy omega-3 korzystnie wpływają na zmniejszenie poziomu lipidów w wątrobie, zwłaszcza spadek poziomu triglicerydów wątrobowych. Kwas DHA jest prawdopodobnie bardziej skuteczny niż kwas EPA w redukcji triglicerydów wątrobowych u pacjentów z niealkoholowym stłuszczeniem wątroby. Z przeprowadzonych badań wynika, że suplementacja kwasami omega-3 (EPA i DHA) u dzieci znacząco obniża poziom ALT i triglicerydów we krwi oraz wskaźnik HOMA-IR, a także wskaźniki oceniające stłuszczenie wątroby. U dorosłych pacjentów z niealkoholowym stłuszczeniem wątroby stosowanie kwasów omega-3 (EPA i DHA) jest skuteczne w obniżaniu ALT, triglicerydów i cholesterolu całkowitego, a także zwiększaniu cholesterolu frakcji HDL. Stwierdzono także, że kwasy EPA i DHA mogą obniżać stężenie AST, GGTP i cholesterolu frakcji LDL we krwi. Na podstawie dawek stosowanych w dotychczas przeprowadzonych badaniach, efektywne dzienne spożycie kwasów omega-3 w leczeniu niealkoholowego stłuszczenia wątroby wynosi 250 mg DHA u dzieci i około 3 g łącznie kwasów EPA i DHA u dorosłych.

Jakie suplementy na stłuszczenie wątroby? Kurkumina

Kurkumina jest związkiem bioaktywnym zaliczanym do grupy polifenoli (antyoksydantów), który naturalnie występuje w kłączach kurkumy i jest od wieków szeroko stosowany w medycynie ajurwedyjskiej we wspomaganiu leczenia różnych schorzeń. Ma wiele właściwości prozdrowotnych, które obejmują działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne i przeciwnowotworowe. Kurkumina korzystnie wpływa na metabolizm glukozy i lipidów oraz hamuje stan zapalny, aktywację komórek gwiaździstych wątroby odpowiedzialnych za włóknienie tego narządu, a także zmniejsza stłuszczenie wątroby. Przeprowadzone badania wykazały, że suplementacja diety kurkuminą w dziennej dawce około 3 g przez okres 8 do 12 tygodni może zmniejszać wskaźnik masy ciała (BMI), aminotransferazę asparaginianową (AST), aminotransferazę alaninową (ALT), triglicerydy, cholesterol całkowity i wskaźnik insulinooporności (HOMA-IR) u pacjentów z niealkoholowym stłuszczeniem wątroby. Co ważne kurkumina przyjmowana w dawce 3 g przez 12 tygodni nie powoduje występowania działań niepożądanych.

Darmowe treści publikowane na blogu są dla Ciebie przydatne? Jeśli tak, postaw mi wirtualną kawę. Dziękuję, pozwoli mi to publikować więcej wartościowych i bezpłatnych artykułów.

Jakie suplementy na stłuszczenie wątroby? Sylimaryna

Sylimaryna jest głównym składnikiem ekstraktu z ostropestu plamistego, który jest szeroko stosowany na całym świecie w celu wspomagania leczenia chorób wątroby. Przeprowadzone badania wykazały, że sylimaryna ma właściwości przeciwzapalne, immunomodulujące, przeciwfibrotyczne (chroniące przed włóknieniem tkanek), przeciwutleniające i regenerujące wątrobę w leczeniu niealkoholowego stłuszczenia wątroby. Z aktualnych badań wynika, że sylimaryna może zmniejszać stłuszczenie wątroby i insulinooporność, poprawiać metabolizm glukozy i lipidów oraz hamować uszkodzenia oksydacyjne komórek. U pacjentów z niealkoholowym stłuszczeniem wątroby potwierdzonym biopsją sylimaryna zmniejsza zwłóknienie i sztywność wątroby. Sylimaryna w dawce około 2000 mg na dobę przez okres od 8 do 48 tygodni skutecznie obniżała stężenie enzymów wątrobowych ALT i AST we krwi oraz zmniejszała sztywność wątroby i gromadzenie się tłuszczu w wątrobie u pacjentów z niealkoholowym stłuszczeniem wątroby. Stwierdzono, że sylimaryna jest bezpieczna i dobrze tolerowana przez pacjentów z przewlekłymi chorobami wątroby. Warto pamiętać o tym, że odpowiednio dobrane suplementy na stłuszczenie wątroby jedynie wspomagają leczenie choroby, natomiast podstawą zawsze powinna być zmiana dotychczasowego stylu życia, w tym diety. Zobacz mój wpis blogowy na temat diety w niealkoholowym stłuszczeniu wątroby.

Jakie suplementy na stłuszczenie wątroby? Katechiny zielonej herbaty

Kilka dostępnych na rynku suplementów na stłuszczenie wątroby już omówiłem w tym artykule. Jakie suplementy na stłuszczenie wątroby jeszcze można dodać do listy najbardziej skutecznych w terapii NAFLD? Na przykład katechiny oraz ekstrakt z liści karczocha zwyczajnego. Katechiny to polifenole, który naturalnie występują w suszonych liściach zielonej herbaty i stanowią główną część substancji fizjologicznie czynnych zawartych w ekstraktach zielonej herbaty. Dotychczasowe badania wykazały, że katechiny mają działanie hipolipidemiczne (czyli obniżające stężenie lipidów we krwi), termogeniczne (nasilające produkcję ciepła), antyoksydacyjne i przeciwzapalne, co może zmniejszać występowanie i postęp niealkoholowego stłuszczenia wątroby. Katechiny stosowane w dobowej dawce od 500 do 1000 mg przez okres 12 tygodni mogą skutecznie zmniejszać wskaźnik masy ciała BMI, wskaźnik insulinooporności HOMA-IR oraz stężenie triglicerydów we krwi u pacjentów z niealkoholowym stłuszczeniem wątroby. Są one dobrze tolerowane przez pacjentów z niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby. Ponadto dowiedziono, że wpływ katechin zawartych w zielonej herbacie na enzymy wątrobowe zależy od stanu zdrowia danej osoby i chociaż u pacjentów z niealkoholowym stłuszczeniem wątroby stwierdzono niewielkie zmniejszenie parametrów wątrobowych (AST, ALT i fosfataza alkaliczna, czyli ALP), u zdrowych osób zaobserwowano ich niewielki wzrost.

Jakie suplementy na stłuszczenie wątroby? Ekstrakt z liści karczocha zwyczajnego

Przeprowadzone badania pokazały, że ekstrakt z liści karczocha zwyczajnego może wspomagać funkcjonowanie wątroby, usprawniać procesy trawienne i łagodzić objawy niestrawności. Rezultaty niedawnej metaanalizy 7 badań klinicznych z randomizacją wskazują, że minimum ośmiotygodniowa suplementacja ekstraktem z liści karczocha w dobowej dawce powyżej 500 mg może obniżać stężenie aminotransferazy alaninowej (ALT) i aminotransferazy asparaginianowej (AST) we krwi. Dotychczasowe badania wykazały również, że ekstrakt z liści karczocha korzystnie wpływa na obniżenie stężenia ALT, AST, cholesterolu całkowitego, cholesterolu frakcji LDL i triglicerydów we krwi u pacjentów z niealkoholowym stłuszczeniem wątroby. Oprócz tego ekstrakt z liści karczocha może przyczyniać się do obniżenia stężenia bilirubiny całkowitej oraz poprawy przepływu krwi w żyłach wątrobowych. Wyniki metaanalizy 9 randomizowanych kontrolowanych badań klinicznych (RCTs) wykazały również, że regularne spożywanie ekstraktu z liści karczocha w dawce 400-600 mg na dobę prowadzi do znacznego obniżenia poziomu cukru we krwi na czczo. Warto również wspomnieć o tym, że karczoch wykazuje potencjalne właściwości przeciwutleniające, przeciwrodnikowe, przeciwzapalne, przeciwdrobnoustrojowe i przeciwnowotworowe oraz może być pomocny w odchudzaniu, gdyż sprzyja zmniejszeniu obwodu talii.

Artykuły opublikowane na blogu mateuszdurbas.pl nie stanowią profesjonalnej porady medycznej, ani wskazówki dietetyka indywidualnie dopasowanej do potrzeb pacjenta. Przedstawione informacje stanowią tylko i wyłącznie ogólne zalecenia, które nie mogą stanowić podstaw do wprowadzenia określonej diety, leku, czy suplementu diety. Przed podjęciem jakichkolwiek działań mających istotny wpływ na życie, zdrowie oraz samopoczucie psychofizyczne koniecznie trzeba skontaktować się z lekarzem lub innym specjalistą, aby uzyskać fachową i zindywidualizowaną pomoc medyczną.

UWAGA - kopiowanie oraz rozpowszechnianie treści jest zabronione przez Mateusz Durbas Dietetyk Kliniczny i Sportowy ©2024. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.).

Źródło fotografii: pixabay.com.

Piśmiennictwo:        

1. Rajewski P. i wsp.: Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD) — etiologia, rozpoznanie, leczenie w świetle aktualnej wiedzy. Forum Medycyny Rodzinnej 2020;14(1):1-10.
2. Alalwani J, et al.:The impact of health status, diet and lifestyle on non-alcoholic fatty liver disease: Narrative Review. Clin Obes. 2022 Aug;12(4):e12525.
3. Forlano R, et al.: Screening for NAFLD-Current Knowledge and Challenges. Metabolites. 2023 Apr 9;13(4):536.
4. Farias C, et al.: Dietary and Nutritional Interventions in Nonalcoholic Fatty Liver Disease in Pediatrics. Nutrients. 2023 Nov 18;15(22):4829.
5. Kasper P, et al.: NAFLD and cardiovascular diseases: a clinical review. Clin Res Cardiol. 2021 Jul;110(7):921-937.
6. Gąsiorowska A.: Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby. Lekarz POZ, vol. 5, no. 3/4, 2019, pp. 266-273.
7. Montemayor S, et al.: Dietary Patterns, Foods, and Nutrients to Ameliorate Non-Alcoholic Fatty Liver Disease: A Scoping Review. Nutrients. 2023 Sep 14;15(18):3987.
8. Berna G, et al.: The role of nutrition in non-alcoholic fatty liver disease: Pathophysiology and management. Liver Int. 2020 Feb:40 Suppl 1:102-108.
9. Li S, Duan F, Li S, et al.: Administration of silymarin in NAFLD/NASH: A systematic review and meta-analysis. Ann Hepatol. 2024 Mar-Apr;29(2):101174.
10. Molani-Gol R, Dehghani A, Rafraf M.: Effects of curcumin/turmeric supplementation on the liver enzymes, lipid profiles, glycemic index, and anthropometric indices in non-alcoholic fatty liver patients: An umbrella meta-analysis. Phytother Res. 2024 Feb;38(2):539-555.
11. Mahmoodi M, Hosseini R, Kazemi A, et al.: Effects of green tea or green tea catechin on liver enzymes in healthy individuals and people with nonalcoholic fatty liver disease: A systematic review and meta-analysis of randomized clinical trials. Phytother Res. 2020 Jul;34(7):1587-1598.
12. Kamel AM, Farag MA.: Therapeutic Potential of Artichoke in the Treatment of Fatty Liver: A Systematic Review and Meta-Analysis. J Med Food. 2022 Oct;25(10):931-942.
13. Guo XF, Wang C, Yang T, et al.: Vitamin D and non-alcoholic fatty liver disease: a meta-analysis of randomized controlled trials. Food Funct. 2020 Sep 23;11(9):7389-7399.